Akcje – co musisz wiedzieć, żeby inwestować bez obaw

Większość osób zaczynających swoją przygodę z giełdą zaczyna od inwestycji w akcje. Warto więc wiedzieć czym charakteryzują się te papiery wartościowe, jakie są rodzaje akcji i po co spółki je emitują.

Co to są akcje i po co spółki je emitują?

Akcje to rodzaj papierów wartościowych o charakterze udziałowym.  Oznacza to, że kupując akcje kupujemy udziały w przedsiębiorstwach. Stajemy się współwłaścicielem danej firmy nabywając prawa współwłasności, prawo do dywidendy i prawo uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy spółki.

Spółki emitują akcje, ponieważ potrzebują kapitału na rozwój swojej działalności a dzięki sprzedaży nowych udziałów mogą tanio go pozyskać. Inwestor natomiast kupuje akcje, ponieważ liczy na rozwój spółki a co za tym idzie wzrost kursu akcji. Wypłaty dywidendy, czyli części zysku spółki, również wpływa pozytywnie na chęć zakupu akcji przez inwestorów.

Po emisji nowych akcji kapitalizacja spółki, czyli jej wartość rośnie o kwotę pozyskanych środków z nowej emisji. Dotychczasowi akcjonariusze, jeżeli nie nabyli nowych akcji to mają procentowo mniejszy udział w przedsiębiorstwie. Bardzo ważne jest, żeby spółka tych środków nie zmarnowała tylko przeznaczyła na dalszy rozwój.

Inwestorzy posiadając akcje danej firmy, mogą brać udział w Walnych Zgromadzeniach Akcjonariuszy i poniekąd decydować o losach danej spółki. Oczywiście najwięcej do powiedzenia będą mieli najwięksi akcjonariusze posiadający duże pakiety akcji.

Kiedy spółka akcyjna staje się publiczną?

 W momencie, gdy spółka akcyjna zdecyduje się na debiut na Giełdzie Papierów Wartościowych to wtedy staje się spółką publiczną. Zaczyna podlegać dodatkowym regulacjom oraz zobowiązana jest do przesyłania okresowych raportów ze swojej działalności. Korzyści wynikające z debiutu to przede wszystkim poprawa wizerunku i wzrost wiarygodności spółki zarówno w oczach kontrahentów jak i potencjalnych klientów.  Notowania na giełdzie pozwalają uzyskać rynkową wycenę spółki. Sprawia to, że dużo łatwiej może nastąpić zmiana struktury własności danej spółki. Oznacza to, że dotychczasowi właściciele akcji mogą łatwiej sprzedać swoje udziały a nowi inwestorzy je nabyć. Następuje wtedy większe rozdrobnienie własności. Czasami może dojść do sytuacji, kiedy obecny właściciel będzie musiał podzielić się władzą w spółce, z osobą która nabyła znaczny pakiet akcji. W momencie debiutu na giełdzie zwiększa się ryzyko utraty kontroli nad spółką poprzez wrogie przejęcie.  Aby tego uniknąć główni akcjonariusze, którzy często są założycielami spółki zatrzymują sobie tak zwane pakiety kontrolne akcji.

Pakiet kontrolny akcji jest to taka ilość akcji, która pozwala na samodzielne sprawowanie kontroli nad spółką. Oznacza to, że główny akcjonariusz posiada więcej akcji niż wszyscy pozostali akcjonariusze. Sprawia to, że w razie nieporozumień jest w stanie przegłosować swoje pomysły na dalszy rozwój firmy.

Rodzaje akcji i sposoby ich podziału

W zależności od sposobu przenoszenia własności, akcje możemy podzielić na:

• imienne to akcje, do których uprawnione są osoby fizyczne lub prawne, które wskazane są w dokumencie akcji. Osoba fizyczna musi być wymieniona z imienia i nazwiska, a osoba prawna to nazwa firmy. Papiery imienne zazwyczaj należą do założycieli spółki i nie są dopuszczone do obrotu na giełdzie.

• na okaziciela nie są powiązane z konkretną osobą i nie widnieją na nich żadne dane posiadacza akcji. Właśnie tego typu akcje notowane są na giełdach.

Papiery wartościowe jakimi są akcje możemy również podzielić w zależności od uprawnień akcjonariuszy na akcje zwykłe i uprzywilejowane.

Akcje zwykłe to po prostu ułamkowa własność kapitału akcyjnego dająca akcjonariuszom pewne prawa na przykład:

• uczestnictwa akcjonariusza w walnym zgromadzeniu wraz z prawem głosu
• prawo do dywidendy
• prawo poboru dla nowych akcji
• prawo do podziału majątku spółki w razie jej likwidacji

Akcje uprzywilejowane dają posiadaczom specjalne uprawnienia np.

• co do głosu na walnym zgromadzeniu
• co do dywidendy
• co do podziału majątku w przypadku likwidacji spółki

Czasami można się spotkać z tak zwaną złotą akcją. Taka akcja ma specjalne uprawnienia i może posiadać np. prawo veta na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Tego typu akcje czasami posiadają założyciele dane spółki albo osoby zasłużone w danej firmie.

Jak określić wartość akcji?

Początkujący inwestor może czuć się troszkę zdezorientowany i nie do końca rozumieć, która cena odpowiada aktualnej wartości spółki. Cena nominalna, cena emisyjna, cena rynkowa czy też cena księgowa akcji. Do tego wartość rynkowa i wartość księgowa spółki. Te pojęcia musi rozróżniać każda osoba chcąca uważać się za inwestora giełdowego.

Akcje każdej spółki mają swoją wartość nominalną. Obliczyć ją można dzieląc kapitał zakładowy spółki przez ilość wyemitowanych akcji. Minimalna wartość nominalna nie może być niższa niż jeden grosz. Często bardzo się różni od bieżącej wartości akcji notowanej na giełdzie.

Jeśli spółka zdecyduje się upublicznić swojej akcje i wprowadzić je do obrotu giełdowego to akcjonariusze spółki muszą zdecydować, czy chcą sprzedać wyemitowane już wcześniej akcje, które posiadają, czy wyemitują nową serię akcji dla nowych akcjonariuszy. Podczas Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy zostaje podjęta uchwała o emisji nowych akcji. Wtedy zostaje określona cena emisyjna po jakiej spółka będzie chciała sprzedać nowe akcje.

Cena emisyjna a cena rynkowa

Cena emisyjna akcji to więc cena, po której są sprzedawane akcje podczas emisji nowych akcji i nie może ona być niższa niż cena nominalna.

Bieżąca wartość akcji, czyli cena rynkowa określana jest podczas sesji giełdowej. Wynika ona z kształtowania się popytu i podaży na dany papier. Aktualna cena zależy od tego czy dojdzie do transakcji między kupującymi a sprzedającymi i po jakiej cenie zostanie ona zawarta.

Znając aktualną cenę rynkową oraz ilość wyemitowanych akcji możemy określić kapitalizację spółki, czyli jej wartość rynkową.

Wartość księgową przedsiębiorstwa możemy znaleźć w jej bilansie. Wskazuje ona jaką wartość przedstawiają aktywa spółki. Po podzieleniu jej przez ilość wyemitowanych akcji to akcjonariusz dostanie informacje jaka wartość księgowa przypada na jedną akcje.

Znając cenę rynkową danej akcji oraz jej wartość księgową przypadającą na jedną akcje, inwestor może zorientować się czy spółka jest wyceniana tanio czy drogo na giełdzie.  Jeżeli cena rynkowa akcji jest zdecydowanie wyższa od ceny księgowej to może to oznaczać, że akcje danej spółki są wyceniane drogo i mówi się wtedy, że są przewartościowane. Analogicznie w drugą stronę, jeżeli cena rynkowa akcji jest zdecydowanie niższa od ceny księgowej to może to oznaczać, że akcje danej spółki są wyceniane tanio i mówi się wtedy, że są niedowartościowane.

Rynek pierwotny a wtórny

Gdy spółka zdecyduje się na emisję nowych akcji to sprzedaje je przy pomocy biur maklerskich. Pieniądze pozyskane w ten sposób trafiają na konto przedsiębiorstwa emitującego akcje. Mówimy wtedy, że transakcja została zawarta na rynku pierwotnym i tylko wtedy spółka pozyskuje kapitał na rozwój swojej działalności.

Inwestorzy, którzy powierzyli swoje pieniądze spółce podczas emisji akcji mogą je odzyskać sprzedając akcje na giełdzie.  Obrót akcjami odbywa się na Giełdzie Papierów Wartościowych, czyli na tak zwanym rynku wtórnym. Inwestorzy kupując i sprzedając akcje nie dostarczają już kapitału spółce, która je wyemitowała a jedynie rozliczają się między sobą. Bardzo ważne jest zrozumienie, że w przypadku akcji, żeby inwestor mógł kupić daną akcje to musi być ktoś kto ją sprzeda.

Akcje spółek giełdowych kupuje się na rynku giełdowym od innych uczestników rynku.

Obecne notowania kursów akcji można sprawdzić na stronie GPW: Główny Rynek GPW – Akcje i PDA

Dlaczego inwestorzy kupują akcje?

Aby móc swobodnie kupować i sprzedawać akcje należy założyć rachunek inwestycyjny. Należy go otworzyć w jednym z licencjonowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego biurze maklerskim. Posiadając akcje stajemy się współwłaścicielami części majątku spółki w proporcji do wszystkich wyemitowanych przez spółkę akcji.

Inwestorzy kupują akcje przede wszystkim z dwóch powodów. Po pierwsze liczą na wzrost rynkowy wartości samej akcji i możliwości późniejszej odsprzedaży jej z zyskiem. Po drugie inwestorzy liczą na regularne wypłaty dywidendy w momencie osiągania zysków przez spółkę.

Warto podkreślić, że spółka może, ale nie musi podzielić się zyskiem z akcjonariuszami. Dlatego też warto jest prześledzić historię wypłat dywidend danej firmy zanim się w nią zainwestuję. Należy też, sprawdzić czy dana spółka ma przyjętą politykę dywidendową określającą jaki procent zysku spółka przeznaczy na wypłatę dywidendy w przypadku osiągnięcia zysku w danym roku obrotowym.

Kupując akcje danej spółki kupujemy konkretne przedsiębiorstwo i stajemy się jej udziałowcem. Należy mieć świadomość, że działania tej spółki, wcześniej czy później odbiją się na jej wartości. A co za tym idzie i na cenie akcji. Przed zainwestowaniem w konkretny papier należy zwrócić uwagę na sytuację finansową danej spółki, plany inwestycyjne jakie posiada, perspektywę branży w jakiej działa, doświadczenie zarządu i wiele innych czynników.

Ryzyko inwestycji w akcje

Inwestycje w akcje wiążą się oczywiście z ryzykiem. Czasami plany spółki mogą się nie powieść i spółka zmarnuje powierzony przez inwestorów kapitał. Złe decyzje zarządu albo też niekorzystne warunki rynkowe w jakich działa spółka może w skrajnych przypadkach skutkować nawet bankructwem spółki i utrat całego zainwestowanego kapitału.

Bardzo ważne jest, żeby dobrze przeanalizować daną spółkę i umieć ocenić poziom ryzyka, aby świadomie podjąć decyzję inwestycyjną. Do samodzielnego wyboru spółek giełdowych potrzebne są oczywiście odpowiednie umiejętności i wiedza. Przy odrobinie chęci nauki i dyscyplinie, poziom ryzyka inwestycyjnego można a nawet i trzeba kontrolować.

Inwestycje w akcje wiążą się z ryzykiem, które trzeba zaakceptować. Nie oznacza to, że ryzyka nie można kontrolować. Trzeba je mieć pod kontrolą już na etapie planowania transakcji. Musisz wiedzieć jaki rodzaj ryzyka jesteś skłonny podjąć inwestując swoje pieniądze.

Dywersyfikacja

Każdy inaczej podchodzi do akceptacji strat. Na jednym inwestorze nie zrobi wrażenia strata 20% a na drugim spadek o 5% stanu rachunku będzie katastrofą. Z drugiej strony stan środków pieniężnych na rachunku też ma znaczenie. Strata 20% z 1000zł to jest 200zł a strata 5% z 100 000 zł to jest aż 5000zł. Aby czuć się komfortowo przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych warto wystawić na ryzyko tylko tyle pieniędzy, ile możemy stracić. Otwarta pozycja nie może być za mała ani za duża. Jeżeli otwarta pozycja jest mała to nie będziemy przywiązywać do niej zbyt dużej uwagi. Zarówno zyski jak i straty nie będą miały dla nas większego znaczenia. Z kolei za duża pozycja będzie wywoływała u nas zbyt duże emocje. Normalna zmienność występująca na rynku będzie mogła wpływać na nasze decyzje inwestycyjne. To Będzie mogło spowodować za wczesne zamknięcie pozycji zarówno stratnych, ale też zyskownych.

Do odpowiedniej dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, należy rozważyć dołączenie innych instrumentów finansowych. Inwestor nie powinien zapominać o takich papierach wartościowych jak obligacje czy fundusze ETF.

Każdy inwestor musi pamiętać:

NIE MA ZYSKU BEZ RYZYKA, ALE RYZYKO NALEŻY KONTROLOWAĆ

Inwestowanie na giełdzie w akcje wymaga założenia rachunku maklerskiego. Wybór brokera warto poprzedzić analizą kosztów m.in. otwarcia i prowadzenia rachunku maklerskiego jak i wysokości prowizji za obrót akcjami. Ważny jest również dostęp do narzędzi analitycznych jakie oferuje dany broker. Nie musimy natomiast się martwić jaki rodzaj akcji danej spółki będziemy kupować ponieważ wszystkie akcje notowane na giełdach i dopuszczone do obrotu są akcjami zwykłymi na okaziciela.

Zapraszamy do częstego odwiedzania naszej strony i pogłębiania swojej wiedzy.